انواع نخاله های ساختمانی

زباله های ساختمانی شامل مواد بسیار متنوعی می شود که تعداد کمی از آنها قابل بازیافت هستند، علاوه بر این بعضی از زباله ها ماهیتی خطرناکی دارند.

با توجه به یافته های سازمان بازیافت ساخت و ساز و تخریب، تا سال 2025، حجم کلی زباله های ساختمانی تولید شده سالانه در سراسر جهان تقریبا دو برابر خواهد شد و به 2.2 میلیارد تن خواهد رسید.

مدیریت کارآمد ضایعات نیازی مبرم است و برای ارائه راهکاری موثر باید شناسایی دقیق انواع ضایعات و طبقه بندی آنها صورت پذیرد.

انواع زباله های ساختمانی

1. مواد لایروبی

مصالح لایروبی شامل آن دسته از مواد و مصالح است که در مرحله آماده سازی سایت پروژه و یا تخریب آن تخلیه می¬شوند. درختان، کنده درختان، خاک، سنگ ها و کنده ها از جمله مواد لایروبی هستند.

2. عایق و مواد آزبست

آزبست یک ماده معدنی است که در برابر خوردگی و گرما مقاوم بوده و به دلیل همین خواص است که از آزبست در انواع مصالح ساختمانی استفاده می شود. از جمله مواد حاوی آزبست می توان به پشتی کف، واشر، کاشی کف ارتجاعی، سقف آسفالت، عایق لوله، عایق سقف و دیوار، ضد حریق پاششی، عایق لوله حرارتی و پوشش دیگ بخار، کاشی های سقف و ... اشاره نمود. مواد حاوی آزبست بسیار خطرناک بوده و سلامتی انسان را به خطر می اندازند.

3. بتن، کاشی، سرامیک و آجر

لیست زیر شامل مواد و مصالحی است که حاوی آزبست نمی باشند:

* بتن

* آجر

* کاشی و سرامیک

* ترکیب بتن، آجر، کاشی و سرامیک که میتواند حاوی مواد خطرناک یا غیر خطرناک باشد.

بتن و آجر بیشتر ضایعات ساختمانی ریخته شده در محل های دفن زباله را شامل می شوند اما می توان این ضایعات را با خرد کردن آن به مواد ریزتر بازیافت نمود.

4. چوب، شیشه و پلاستیک

تخریب سازه ها و خانه های موقت باعث تولید زباله های چوبی، شیشه ای و پلاستیکی می شود. با بازیافت این مواد می توان مجدداً از این مواد استفاده نمود و یا در صورت نداشتن قابلیت بازیافت، به عنوان آخرین راه حل، آنها را به محل های دفن زباله منتقل نمود.

مواد زائد که عمدتاً از چوب های ساخت و ساز جدید هستند شامل تخته سه لا، چوب خرد شده، الوار در ابعاد گوناگون، براده ها و خاک اره است. علاوه بر این، مواد زائد پلاستیکی شامل PVC، سایدینگ پی وی سی،  ورق پلاستیکی و عایق فوم و ... نیز در ساخت و سازهای جدید مورد استفاده قرار می گیرند. از طرفی مواد شیشه ‌ای شامل زباله‌ های شیشه‌ای، پنجره‌ها یا درها، شیشه ‌های نورپردازی یا قفسه‌های شیشه‌ای می باشد که بسیاری از این مواد زمانی که آلوده به مواد مضر یا سمی نباشند، خطرناک نیستند اما گاهی اوقات ممکن است حاوی مواد خطرناک نیز باشند.

5. ضایعات فلزی

ضایعات فلزی در ساخت و ساز شامل مس، برنز، برنج، آلومینیوم، سرب، آهن و فولاد، قلع و فلزات مخلوط می شود. تمامی این مواد غیر خطرناک بوده و به راحتی قابل بازیافت هستند. با این حال، فلزات حاوی مواد سمی، کابل  های حاوی رنگ روغن و قطران زغال سنگ، مواد بسیار خطرناکی هستند و نیاز به بررسی دقیق حین استفاده دارند.

6. دیوار خشک

یک پروژه ساخت و ساز می تواند حاوی مقادیر زیادی زباله بنایی و دیوارهای خشک باشد. به طور معمول، دیوار خشک با استفاده از تخته دیواری گچی ساخته شده که عمدتاً قسمتی از این تخته دیواری پس از ساخت به عنوان در محل باقی می ماند.

7. سیمان

بخشی از ضایعات تولید شده حین ساخت و ساز نیز مربوط به مخلوط های مازاد سیمانی است که پس از پایان کار در محل باقی می ماند، لازم به ذکر است که سیمان بلا استفاده یا سیمانی که نگرفته باشد، همیشه ماهیتی خطرناک با خود به همراه دارد.

8. رنگ، لاک، چسب و درزگیر

رنگ ها، لاک ها، چسب ها و درزگیرهای مورد استفاده در ساخت و ساز که پس از کار رها شده یا در اثر بروز حوادث بخشی از آنها هدر می رود، از جمله نخاله های ساختمانی به شمار می آیند. قوطی های رنگ، پاک کننده های رنگ، لاک پاک کن، حلال های آلی، ظروف چسب و ظروف درزگیر زباله های همگی در زمزه زباله های بسیار خطرناک به حساب می آیند.

گزارشات از منابع مختلف حاکی از آن است که تقریبا نود درصد زباله های ساختمانی بی اثر یا غیرخطرناک هستند. این قبیل نخاله  ها را می توان بازیافت نمود؛ همچنین مواد زائد غیر قابل بازیافت که ده درصد زباله های باقی مانده را تشکیل می دهند، به دو دسته خطرناک و غیر خطرناک تقسیم بندی می شوند.