چگونه میراث نوآوری و پایداری، افق منحصر به فردی برای امارات متحده عربی ایجاد کرده است؟

15 بهمن 1402 | مهندس مارال شایق

در این مقاله نگاهی داریم به عرصۀ پر رونق معماری در امارات متحده عربی و اینکه چگونه معماران خلاق و  با استعداد این کشور میراث، سنت، نوآوری و پایداری را با هم ترکیب می کنند تا ساختارهایی خاص و زیبا خلق کنند.

خط افق همیشه در حال تغییر امارات متحده عربی با سرعتی باورنکردنی تکامل می‌یابد و برج‌ها، نقاط دیدنی و محله‌های جدید را به نمایش می‌گذارد. با چنین رشد سریع و مداومی ، اشتیاق فزاینده ای برای ایجاد ساختارهای برجسته و نامتعارف وجود دارد.

برخی از خلاق ترین و مبتکرترین معماران جهان وارد میدان شده  اند و به طور مداوم در تلاش هستند تا در این بازار پر رونق یک قدم جلوتر باشند. در جایی که تقاضا برای املاک و سازه های منحصر به فرد بسیار زیاد است، جای تعجب نیست که در پشت برخی از محبوب ترین ساختمان های این کشور، مجموعه ای خلاقانه از ذهن های خلاق بومی وجود داشته باشد.

امارات ، خانه برخی از معروف‌ترین سازه‌های جهان است. در دبی، برج العرب و برج خلیفه مدت‌هاست که دو مورد از معروف‌ترین ساختمان‌های جهان بوده‌اند. البته به تازگی موزه آینده نیز اضافه شده است. در ابوظبی، مسجد جامع شیخ زاید برای نمایش تاریخ اسلام و همچنین هنرها و معماری اسلامی شناخته شده است. در جزیره سعدیات، معماران وظیفه ایجاد جاذبه‌های فرهنگی برجسته ای را بر عهده دارند. به ویژه معمار فرانسوی ژان نوول پروژۀ موزه لوور ابوظبی، و معمار کانادایی-آمریکایی، فرانک گری، پروژۀ گوگنهایم ابوظبی را بر عهده دارند که قرار است در سال 2025 تکمیل شود.

با این حال، این صرفاً آغاز مسیری است که توسط رهبری بصیر برای این کشور تعیین شده است . رهبری که توسعه گسترده ای را در همه بخش ها در دهه های آینده پیش بینی می کند. فرصت های رشد و توسعه بیشتر در صنعت طراحی و معماری ، به ویژه در راستای اهداف دولت به سمت پایداری و نوآوری، بسیار زیاد است.

محمد ادیب، مدیر عامل شرکت طراحی داخلی و معماری اسپانیایی Intercon و مدیر ارشد طراحی در شرکت مهندسی و معماری Dewan ، به رشد بی‌سابقه در صنعت طراحی امارات متحده عربی اشاره می‌کند و به تغییری قابل توجه در خواسته‌های مشتریان به سمت استانداردهای بالا اشاره می‌کند. «ما شاهد هیجان‌انگیزترین دوران در صنعت طراحی در امارات متحده عربی هستیم، حداقل می توان گفت که هیجان‌انگیزترین دوران در تمام بیش از 30 سال فعالیت من.»

به گفتۀ محمد ادیب : « نه تنها وضعیت طراحی در امارات رو به رشد است، بلکه این کشور به قطب طراحی منطقه تبدیل شده است. به ویژه عربستان سعودی، با وجود تمام پروژه های بزرگ خود، به استعدادهای این کشور وابسته است.کیفیت طراحی بهتر شده و الزامات و نیازهای مشتریان سختگیرانه تر شده است.»

به نظر می رسد صنعت طراحی طی ده سال گذشته به بلوغ رسیده است. معماران و شرکت‌های طراحی به دنبال تغییر روش‌های خود هستند و سبک‌های منحصربه‌فردی را توسعه می‌دهند که نه تنها توانایی هنری آنها را مشخص می‌کند، بلکه روایت و سبکی را در بر می گیرد که مترادف با امارات باشد. در این روایت، تفکر آینده نگرانه و تأثیری که این صنعت می تواند بر سیاره ما داشته باشد، در هم آمیخته است. ما شاهد تغییر به سمت طرح‌های پایدارتری هستیم که برای نسل‌ها دوام خواهند داشت.

جاناتان اشمور، مدیر و بنیانگذارشرکت معماری آنارشیتکت (Anarchitect) ، می گوید : «این یک موج جدید خوش‌آیند است که مقیاس‌های انسانی‌تر معماری را در نظر می‌گیرد. مثلاً استفاده تطبیقی مجدد از ساختمان های موجود، یا طراحی جدید و آگاهانه پایدار با استفاده از اصول طراحی اثبات شده برای محدود کردن مصرف انرژی و افزایش طول عمر و دوام، استفاده از مواد با کیفیت بالاتر و مناسب و در صورت امکان مشخص کردن منابع بومی."

تغییر به سمت تامین مصالح بومی با همه گیری جهانی کرونا تسریع شد. معماران و شرکت‌های ساختمانی که نمی‌توانستند مصالح را از سراسر جهان به روشی که در گذشته به آن عادت کرده بودند تهیه کنند، به همین دلیل مجبور شدند برای یافتن راه‌حل، به منابع موجود در نزدیکی محل زندگی خود نگاهی بیاندازند.

سمیه دباغ ، مدیر شرکت معماری دباغ می گوید: "این یک واقعیت است که اتکا به منابع و تخصص های وارداتی، از منظر اقتصادی و همچنین فرهنگی و اجتماعی کاملاً ناپایدار است. معنای این امر برای صنعت معماری ، گذار از جهانی به بومی است. من معتقدم که این موضوع تاثیر زیادی بر هویت و تعلق خواهد داشت زیرا طراحی و ساخت از نظر فرهنگی حساس تر می شود و منابع آن بومی می شود."

این تمرکز زیست‌محیطی، توسط اهداف درست دولت این کشورحمایت می شود . از جمله این اهداف ، استراتژی انرژی امارات متحده عربی در سال 2050، که شامل کاهش مصرف انرژی بخش ساختمان تا 40 درصد و مصرف آب تا 20 درصد تا سال 2050 است، و بازیافت 50 درصدی زباله‌های ساختمانی است. با این حال، در میان این تمرکز بر پایداری، تعادل ظریف بین بهره‌وری و طراحی تایید شده است. در حالی که کاهش ردپای کربن از اهمیت بالایی برخوردار است، تأکید بر ایجاد طرح‌های زیبا از نظر زیبایی شناسی بر تعهد امارات متحده عربی به متمایز کردن خود در عرصه معماری جهانی تأکید می‌کند.

اشمور از شرکت معماری آنارشیتکت می گوید : "ما در تعامل با زمینه های جدید پیشرفت می کنیم و هر پروژه را به عنوان فرصتی برای کشف قلمروهای ناشناخته می بینیم. برنامه‌های ساختمانی پیچیده به عنوان یک چالش تلقی نمی‌شوند، بلکه بیشتر به‌عنوان کاتالیزورهایی برای نوآوری در نظر گرفته می‌شوند و معماران آنارشیتکت را وادار می‌کنند تا راه‌حل‌هایی ابداع کنند که از مرزهای سنتی فراتر ‌رود. " سبک معماری منحصر به فرد اشمور در هم افزایی با محیط اطراف برای ایجاد ساختمان هایی که بخشی از محیط اطرافشان می شوند، موثر است.

استفاده از چشم انداز روستایی یا شهری اطراف، رویکرد جدیدی نیست . ساختمان بنیاد لویی ویتون در پاریس که در سال 2014 توسط معمار مشهور فرانک گری طراحی شد یک نمونه عالی است. جایی که معمار با دقت ساختار شیشه ای را با محیط سرسبز اطراف ترکیب می کند و گلخانه کلاسیکی را تقلید می کند که زیبایی پارک بولونی را برجسته می کند. کمی نزدیک‌تر به ما، معمار مشهور فرانسوی ژان نوول در ابوظبی دبی موزه لوور را طراحی کرده است. ساختاری از فولاد ضد زنگ و آلومینیوم که نور را جذب می‌کند و به طور یکپارچه با آب‌های اطراف ترکیب می‌شود. گنبد این سازه به عنوان یک ریز اقلیم محیطی عمل می کند که خنک کننده غیرفعالی را ایجاد می کند و برای حفظ دمای مناسب در طول سال کار می کند.

چراغ موفقیت در این چشم انداز پویا، شرکت انبوه سازی املاک و مستغلات ماتیوس ساوس وست است. این شرکت که در تگزاس تأسیس شده و اکنون دفتری در دبی دارد، به نظر می رسد رویکردی جامع به پروژه های خود داشته باشد. این پروژه ها تاکنون عبارتند از:  موزه آینده دبی و دفتر مرکزی شرکت Beeah که توسط معماران زاها حدید طراحی شده ، و همچنین چندین پروژه پیشگامانۀ دیگر در سراسر جهان. تعهد این شرکت به مشارکت های پایدار و اهداف پایداری، سابقه ای برای این صنعت در پایداری ایجاد می کند.

جی رابسون فرنچ، مدیر اجراییشرکت انبوه سازی املاک و مستغلات ماتیوس ساوس وست ، می گوید : " ما بیشتر یک انبوه سازِ آگاه اجتماعی هستیم.  که دوست داریم مکان‌هایی را که در آن کار می‌کنیم در موقعیت بهتری نسبت به زمانی که به آنجا رسیدیم ترک کنیم. ما علاقه مندیم که با پروژه های میراث فرهنگی کار کنیم، و دوست داریم که در فرآیند فکری خود در زمینه ساخت میراث برای شهرها و جوامعی که آنها را برای کار انتخاب می کنیم، جامع نگر باشیم. ما علاقه مندیم در مشارکت و همزیستی با شهرها ، شوراها و سیاستمدارانی که در آنها فعالیت می کنند، کار کنیم .»

شرکت ماتیوس ساوس وست در مورد پروژه هایی که انجام می دهد، به دنبال چیزی فراتر از نتایج مالی است، چه نتایج بشردوستانه باشد ، چه دستیابی به اهداف پایداری و چه ارائه راه حلی برای یک شهر در منطقه ای خاص. این شرکت از نزدیک با تیم‌های معماری و شرکت‌های ساختمانی همکاری می‌کند و به ایجاد مشارکت‌های پایدار با شهرها برای دستیابی به اهداف بلندمدت و کمک به ایجاد جایگاهی ویژه در هر مقصد کمک می‌کند.

رابسون فرنچ در مورد پروژه موزه آینده توضیح می‌دهد که پیدا کردن تیم‌هایی مناسب، که به روش درست کار می‌کردند، کلید موفقیت آن ها بوده است . او می‌گوید: «این پروژه، یک چالش فوق‌العاده پیچیده از نظر مهندسی علمی و معماری بود، زیرا قبلاً هرگز انجام نشده بود، و همچنین از نظر فناوری، مرزها را در همه موارد، در صنعت ما جابجا می‌کرد. فکر می کنم آنچه که این پروژه را متمایز می کند، توانایی همه شرکا برای گروهی کار کردن بود. ما توانستیم به ایجاد فرهنگ همکاری کمک کنیم و توانستیم کارها را به روش درست، در بازه های زمانی مناسب و با استعدادهای درست انجام دهیم. او همچنین توضیح می‌دهد که بسیاری از پروژه‌ها، به‌ویژه در این مقیاس، افراد را در کنار هم قرار می‌دهند، ولی بدون هم‌افزایی بین تیم‌های مدیریتی درست، پروژه‌ها نمی‌توانند این رویکرد یکپارچه و ترکیبی را که شرکت ماتیوس ساوس وست ایجاد کرده، داشته باشند.

رابسون فرنچ با اشاره به هدف بلندمدت دبی، به دنبال کشف حوزه های بالقوه جدیدی است که این صنعت را در امارات متحده عربی به جلو می برد. او می گوید : «من فکر می‌کنم دبی زبان معماری بسیار متنوعی دارد، که هنوز در حال رشد است و هنوز در تلاش است تا بفهمد یک ساختمان در دبی چیست و روایت دبی چه چیزی است. آنچه جالب است خلاقیتی است که در برج‌ها می‌بینید، نوع رویکرد معماری، که در آن می‌توانید برج خلیفه را در کنار هتل ویدا قرار دهید. من فکر می‌کنم که این همیشه وجود خواهد داشت، اما فکر می‌کنم فاز بعدی چیزی است به نام بازسازی، که ما به عنوان یک شرکت سازنده دوست داریم بخشی از آن باشیم.»

بازسازی از طریق فناوری ارتقا یافته، اساساً جان تازه‌ای به ساختمان می‌بخشد و آن را پایدارتر و کارآمدتر می‌کند. این به معنای ترکیب قدیمی و جدید برای ایجاد زیبایی منحصر به فرد از طریق نوسازی و ارتقاء است. بخشی که در حال حاضر به طور قابل توجهی در اروپا و ایالات متحده مورد بررسی قرار گرفته است. رابسون فرنچ می گوید : « دیره در دبی یک نمونه عالی از جایی است که بازسازی می تواند برای آن مفید باشد. گرفتن ساختمان های قدیمی تر و زندگی بخشیدن به آنها . بخشیدن هدف جدید ، نماهای جدید، منطقه بندی جدید و انرژی جدید به ساختمان های قدیمی من دلیلی نمی بینم که دبی نتواند معادل منطقه تجاریِ میت‌پَکینگ دیستریکت نیویورک یا منطقه شوردیچ لندن باشد. ممکن است این شهر بسیار جوانتر از همتایان غربی خود باشد. با این حال، بدون ‌تردید معماری این شهر جایی برای تفکر است و بدون شک میل و جاه‌طلبی در استعدادهای خلاق این منطقه برای رساندن چشم‌انداز معماری این کشور به سطوح جدید وجود دارد.»

افراد دارای مهارت در این زمینه

در صورتی که در این زمینه تخصص یا مهارتی دارید، پس از ثبت نام در سایت و تکمیل فرم مشخصات شخصی ، پروفایل خود را به لیست زیر اضافه نمایید .