تونل‌های بتنی و یخ‌های دائمی: چگونه سوئد آیندۀ اسکی را تثبیت می‌کند؟

05 اردیبهشت 1403 | مهندس مارال شایق

از آنجایی که دمای هوا در سراسر سوئد با سرعت بسیار بالایی در حال افزایش است، این کشور سرگرمی ملی محبوب خود را به فضای داخلی منتقل می کند.

در یک صبح طوفانی از ماه دسامبر، به سمت شهر کوچک تورشبی سوئد در نزدیکی مرز نروژ حرکت کردم. دقیقاً در نیمه‌شب همان صبح، به سرزمین عجایب زمستانی کم آفتاب -13 درجه سانتیگرادی رسیده بودم. حالا وقتی بیرون می‌رفتم، بلورهای برف زیر پایم خرد می‌شدند. ولی راه رفتن من در میان برف ها پر زحمت نبود.

با توجه به مقصدم، هوا نسبتاً خیلی سرد هم نبود. من در مسیر تونل اسکی تورشبی بودم، تونلی که مسلماً بزرگترین بنای یادبود ساخت بشر برای مبارزه همیشگی سوئد علیه تأثیرات گرمایش جهانی است.

من به عنوان یک سوئدی، عاشق اسکی هستم و خیلی ها در این کشور این احساس را دارند. شاید برخی کشور ما را به عنوان مهد *زمان استراحت فیکا و گروه موسیقی پاپABBA  بشناسند، اما ما پیشگام اسکی هم هستیم. در واقع، عمدۀ مردم بومی سامی اسکاندیناوی باور دارند که اسکی را آنها اختراع کرده اند. موزه شهر محل تولد من، یعنی شهر اومئو، یک جفت اسکی 5200 ساله را به نمایش می‌گذارد که یکی از قدیمی‌ترین اسکی‌هایی است که تاکنون پیدا شده است. در مدرسه کلاس های *اسکی صحرانوردی داشتم و هم در سفرهای خانوادگی و هم در گردش های خارج از کشور، در ارتفاعات کوهستانی و سراشیبی ها جسورانه اسکی می کردم.

(*زمان استراحت فیکا: فیکا (Fika) از واژه‌ی سوئدی به معنای قهوه گرفته شده است و در حقیقت یک شاخص فرهنگی در سوئد محسوب می‌شود. در زمان فیکا دوستان و همکاران دست از کار می‌کشند و برای گفتگویی دوستانه حین صرف یک فنجان نوشیدنی داغ به دور یکدیگر جمع می‌شوند.)

(*اسکی صحرانوردی: یکی از ورزش‌های زمستانی است که در کشورهای سرد و کوهستانی اروپا و آمریکای شمالی محبوبیت دارد. مسافت این مسابقه اسکی ۵۰کیلومتر است و معمولاً شامل اسکی کردن از فراز و نشیب تپه‌ها و در سطح زمین می‌باشد.)

هر ساله، میلیون‌ها سوئدی کنار تلویزیون‌های خود جمع می‌شوند تا بزرگترین و قدیمی‌ترین مسابقه اسکی صحرا نوردی جهان، یعنی اسکی 90 کیلومتری واسالوپت  را تماشا کنند، که صدمین دوره از این رقابت ها در 3 مارس 2024 برگزار می‌شود. در مجموع، رویداد امسال حدود پنجاه هزار شرکت‌کننده خواهد داشت. این رویداد بسیار شبیه یک ماراتن است، و همه را از رقبای نخبه اسکی در مسافت های دور گرفته تا اسکی بازان تفریحی، به خود جذب می کند.

اما در طول سال‌ها، ما متوجه یک مشکل بزرگ شده‌ایم: از آنجایی که دمای هوا در سراسر کشور سوئد بیش از دو برابر سریع‌تر از میانگین جهانی در حال افزایش است، بارش برف کمتر و کمتر می‌شود. بنابراین، مردم در شهر تورشبی تصمیم گرفتند برای این مشکل کاری انجام دهند. این شهر به عنوان مرکز رسمی برگزاری رویداد واسالوپت و همچنین شریک تیم اسکی صحرانوردی سوئد، امکانات ورزشی را به صورت یکسان برای اسکی بازان نخبه و تفریحی ارائه می دهد. دلیلش هم این است که در داخل تونل بتنی 1.3 کیلومتری شهر تورشبی، می‌توانید هشت ماه در سال اسکی کنید.

هنگامی که این تونل در ماه ژوئن سال 2006 افتتاح شد، نقطۀ اوج سال ها کار، برای پر اکه ایترگارد ، رئیس سابق دپارتمان اسکی صحرانوردی فدراسیون اسکی سوئد بود. همانطور که در کافه تریا این مجتمع نشسته بودیم، ایترگارد به من گفت که اولین بار زمانی که یک تونل اسکی در دهه 1990 در فنلاند ساخته می شد، درباره تونل های اسکی شنیده است. در ابتدا او به این سبک تونل ها بدبین بوده است، اما فقط تا زمانی که خودش آن را از نزدیک دیده بود. او می گفت: «من را از فرودگاه بردند و مستقیم به تونل رفتیم. "لعنتی!" با خودم فکر کردم که من چه احمقی هستم. این برف واقعی است. اسکی واقعی است ."

ایترگارد با علاقه به آینده امکانات ورزشی برای اسکی دانش آموزان دبیرستان محلی و همچنین ایجاد شغل برای ساکنان محلی و قرار دادن تورشبی به عنوان یک مکان مهم روی نقشه، تلاش کرد تا تونلی در شهر خود یعنی تورشبی ساخته شود. او فکر کرد سوئدی ها در فضای بسته شنا می کنند و در فضای بسته هاکی و هندبال بازی می کنند. پس چرا آنها نمی توانند در فضای بسته به اسکی بروند؟

 ایترگارد به شوخی گفته است: "اینکه من کمی کچل هستم به این خاطر است که زمان زیادی را صرف خاراندن سرم کردم!"

ترز سودربرگ، مدیر این مکان، توضیح داد که سیستم خنک‌کننده این تونل عمدتاً به صورت مستقیم به لوله‌های زیرزمینی متکی است که در لایه‌ای از یخ‌های دائمی پوشیده شده‌اند. و در بالای آن لایه نازکی از برف مصنوعی قرار دارد. از انبوه برفی که در ژانویه یا فوریه در خارج از این تونل ایجاد می شود، درست قبل از بسته شدن تونل به خاطر تغییر فصل، وارد تونل می‌شود و باید از شروع فصل بعدی در اوایل ژوئن تا پایان هفت یا هشت ماه بعد از آن استفاده از این برف ها ادامه پیدا کند.

بازدیدکنندگان این تونل از دانش آموزان محلی گرفته تا تیم های اسکی صحرانوردی جام جهانی از ایالات متحده را شامل می شود. با این حال، برخی از مردم محلی هنوز اسکی در فضای باز را ترجیح می دهند. سودربرگ می گوید: « این ایده که اسکی، کاری است که شما درفضای باز انجام دهید، هنوز هم تا حدی وجود دارد.»

خیلی زود وقت آن رسید که خودم این تونل را تجربه کنم. مجهز به چوب اسکی شدم و در را باز کردم و وارد سالن سرپوشیده روشنی به اندازه یک زمین بسکتبال شدم که کف آن پوشیده از برف بود. دو دهانه تونل در انتهای دور و در دیوار قرار داشت. این تونل دارای دو مسیر 1.3 کیلومتری موازی است و می توان در هر دو جهت اسکی کرد و مسافتی بالغ بر 2.6 کیلومتر را طی نمود. مسیر در سالنی که من ایستاده بودم شروع می شد و به پایان می رسید. در اینجا، دما همیشه -4 درجه سانتیگراد است. نه باد می آید و نه یخبندان می شود. و شرایط اسکی در این محیط از نظر فنی عالی است.

پس از اینکه راسموس بلوم ، مربی مقیم در این تونل به من بازخوردی در مورد تکنیک میدلینگ من داد، تصمیم گرفتم به تنهایی وارد این حلقه شوم. هلال بتنی با عرض 8 متر در 4 متر در اطراف من ساکت و بی روح بود. به جز نفس تند خودم و نقطه برخورد تیرهای اسکی ام به برف و سر خوردن اسکی هایم روی آن، فقط صدای فن را در پشت بام می شنیدم. گاهی اوقات، صدای اسکی باز دیگری از اطراف یک پیچ به گوش می رسید. نور از لامپ نواری شکل در سقف سرازیر شد و با علائم خروج اضطراری قطع شد. اما خیلی زود همه چیز از بین رفت. همانطور که من در اطراف پیست ادامه می دادم، در زنجیره حرکات آشنای مورد نیاز در اسکی ، برای به جلو راندن خودم و چوب اسکی بر روی زمین افتادم، و خودم را در حال لبخند زدن جمع و جور کردم.

بر اساس گزارش موسسه هواشناسی و آبشناسی سوئد، از سال 1991 تا 2020 در سوئد 16 روز کمتر از سال 1961 تا 1991 برف باریده است. در مسابقه واسالوپت، کمبود برف موضوع بحث سالانه است و رسانه‌ها گهگاه تصاویری از یک استادیوم گل‌آلود منتشر می‌کنند یا تیترهایی را منتشر می‌کنند که در آن به اسکی‌بازان مبتدی توصیه می‌شود به دلیل بی‌برف بودن ، اسکی‌های خود را دربیاورند و در شیب‌ها راه بروند. زمین یخی در روستای نوربرگ، محل برگزاری یک مسابقه اسکی دیگر است. کارآفرینان با ذخیره انبوه برف در تابستان در زیر لایه‌هایی از خاک اره، شهر خود را به عنوان «مکانی امن برای برف» معرفی می‌کنند.

این موضوع تنها بر موضوع مسابقه و سرگرمی‌ تأثیر نمی‌گذارد، بلکه معیشت مردم را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. استراحتگاه‌های اسکی محبوب سوئد مانند شهر آووره ومنطقۀ سالِن، برنامه‌هایی برای استفاده از آب دریاچه‌های محلی، حفر تالاب‌ها و ایجاد سدها جهت ساخت برف مصنوعی برای پیست‌ها طراحی کرده‌اند که گاهی اوقات با گروه‌های حافظ محیط‌زیست به مشکل بر می خورند.

از زمان افتتاح تونل اسکی تورشبی، اکنون تعداد انگشت شماری از افراد در سرتاسر سوئد هستند که برنامه هایی حتی بزرگتر از این تونل دارند و از ایترگارد و همکارانش برای ساخت حداقل یکی از آنها، که در داخل کوه قرار دارد، مشورت گرفته شده است. به گفته سودربرگ، ظهور رقبای جدید برای تونل تورشبی مشکلی ایجاد نمی کند. همانطور که او می گوید، هر چه مردم به اسکی صحرایی دسترسی بیشتری داشته باشند، علاقه بیشتری به آن پیدا می کنند. همین امر در مورد زمستان های خوب نیز صدق می کند ، زمستان های پربارش مردم را به اسکی عادت می دهند.

او می گوید: «پس از یک زمستان پر بارش و خوب، مردم تجهیزات خریده‌اند و مشتاق اسکی کردن هستند. آنها با خود فکر می کنند: "من سال گذشته اسکی کردم، حالا می خواهم برای سال آینده در واسالوپت مسابقه دهم." و سپس آنها به مکانی برای تمرین نیاز پیدا می کنند.

پر اکه ایترگارد اذعان کرد که اثرات تغییرات آب و هوایی بر اسکی صحرایی باعث نگرانی در محافل سوئدی و بین المللی شده است، اما به لطف برف مصنوعی تولیدی، می توان از مکان های مهم محافظت کرد. ما از سوی فدراسیون اسکی سوئد به شدت روی توسعه استفاده از برف مصنوعی کار کرده ایم. او می گوید : "در واقع، برف مصنوعی بیان درستی نیست [این برف اغلب با باکتری ساخته می شود] . در اینجا این آب و هوا هستند که تحت فشار بالا مخلوط شده اند ، دقیقاً مثلهمان برف طبیعی. البته کریستال ها کمی درشت تر هستند. هنگام برف به آرامی از بالا می بارد، کریستال‌ها بیرون می‌آیند."

تونل را ترک کردم و آماده بازگشت از تورشبی به استکهلم شدم. قبل از حرکت قطارم، به یک کافه محلی رفتم. خیابان اصلی پر از برف و چراغ های کریسمس بود. زیبا بود و هیچ شباهتی به دیوارهای خاکستری تونل نداشت. من به افرادی فکر کردم که سودربرگ به آنها اشاره کرده بود. کسانی که معتقدند اسکی کاری است که شما فقط باید در فضای باز انجام دهید. من همیشه خودم را یکی از آنها می دانستم. سپس، لبخندی را که روی صورتم نقش بسته بود، به یاد آوردم . اینکه با عجله از روی برف تونل عبور کرده بودم. شاید زمان آن رسیده بود که موضع خود را دوباره ارزیابی کنم .( منظور نویسنده رضایت از تجربه اسکی، روی برف موجود در تونل است .)

افراد دارای مهارت در این زمینه

در صورتی که در این زمینه تخصص یا مهارتی دارید، پس از ثبت نام در سایت و تکمیل فرم مشخصات شخصی ، پروفایل خود را به لیست زیر اضافه نمایید .